علفهای هرز پهن برگ گندم

خردل وحشی Sinapis arvensis L.

تیره شب بو Cruciferae

این علف هرز شایع ترین ومهمترین علف هرز پهن برگ مزارع گندم کشور است. گیاهی یکساله و زمستانه است، که همزمان با گندم یا کمی قبل از آن تشکیل بذر می دهد. ساقه منشعب و در پایین کرکدار می باشد. برگهای بالایی بدون دمبرگ و برگهای پایینی دارای دمبرگ است.

گلها به رنگ زرد دیده می شوند و گلبرگها برخلاف تربچه وحشی (که حالت افراشته دارد) به صورت افقی رشد یافته اند. میوه به صورت خورجین شکل که در محل بذور دارای برآمدگی است.

پیچک صحرایی Convolvulus arvensis L.
تیره نیلوفر Convolvlaceae
این گیاه پایا که به صورت خوابیده یا پیچیده و بالا رونده دیده می شود، یکی از علفهای بسیار شایع و مهم در گندم و سایر محصولات زراعی و باغی است. ساقه این علف با انشعابات فراوان به طول 1.5 متر می­رسد و در جهت خلاف عقربه ساعت به دور گیاهان می پیچید. برگهای این علف به صورت پیکانی شکل و دارای دمبرگ بلند است.

برگهای بذری گرد و دارای ابتدا و انتهای فرورفته می باشد. ریشه پیچک صحرایی عمیق و دارای ریزومهای گسترده ای به طول 2 متر است، که از این ریزومها پایه های جدید تولید می شوند.
بدین ترتیب یکی از ویژگی های مهم این علف هرز توانایی تکثیر سریع و زیاد از طریق قطعات خرد شده ریشه و بذر است.

سلمه تره Chenopodium album L.

تیره چغندر Chenopodiaceae

این علف هرز یکساله بیشتر در مزارع گندم کرپه یا مزارعی که تراکم کمی دارند، رشد و نمو پیدا می کند. توانایی جوانه زنی بذر در محدوده وسیعی از شرایط آب و هوایی، جوانه زنی در ابتدای فصل زراعی، تطابق رشدی در شرایط مختلف، تولید دونوع بذر دارای خواب و بدون خواب و عمر بالای بذر (تا بیش از 20 سال در خاک) موجب گسترش این علف هرز شده است.

این گیاه بهاره، به صورت ایستاده منشعب دیده می شود و ارتفاع آن تا 1.5 متر هم می رسد. برگها به اشکال مختلف با دندانه های نامساوی رو به جلو و تخم مرغی می باشد. برگهای بذری گوشتی، کشیده و با سطح زیرین قرمز بنفش و سطح رویی آردی مشخص می شوند.

شیرین بیان Glycyrrhiza glabra L.
Leguminosae تیره نخود


این گیاه پایا در غرب کشور و استان فارس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برگها به صورت شانه ای با 5-4 جفت برگچه دیده می شوند، که دمبرگ اصلی به یک برگچه منفرد ختم می گردد.

برگها چسبناک هستند و در سطح رویی از غده های ریز سفید لزج پوشیده می شود. گلها به رنگ آبی تامتمایل به ارغوانی هستند. میوه به صورت نیام است و شامل 6-3 دانه، اما تکثیر از طریق بذر به ندرت رخ می دهد.

تلخهAcroptilon repens (L).
تیره کاسنی Compositae
تلخه بیشتر در مناطق سرد و معتدل می روید. این علف هرز پایا با رویش پاییزه، به صورت ایستاده وکرکدار به رنگ سبز مات دیده می شود. دارای ساقه های متعدد است و هر ساقه به یک مجموعه گل کپه ای بنفش ختم می شود. برگها بدون دمبرگ است و در بالا کوچکتر و نوکدار دیده می شود.

ریشه به صورت شبکه گسترده ای پراکنده می شود و بوته های جدیدی تولید می کند. برگهای بذری به شکل تخم مرغی کرکدار مشهورند.

ماستونک، گیس چسبک Turgenia Latifolia (L).
تیره جعفری Umbelifeveae
این علف هرز یکساله که رویشی زمستانه دارد، در اراضی دیم مناطق سردسیر شایع است. ساقه شیاردار این گیاه از کرکهای زبر و تیز پوشیده شده است. برگها با حاشیه دندانه دار قابل مشاهده هستند. گلها به رنگ سفید یا متمایل به صورتی و قرمز دیده می­شوند.

گل آذین از نوع چتر مرکب و گلبرگها نامساوی است. میوه ها به شکل تخم مرغی و دراز با خارهای زبر چنگالی است. برگهای بذری بزرگ و در انتها گرد و باریک می باشد.

تربچه وحشی Raphanus raphanistrum L.

تیره شب بو Cruciferae

این علف هرز یکساله که معمولا از ارتفاعی معادل 60 سانیمتر برخوردار است، در خوزستان، فارس و سیستان و بلوچستان گسترش دارد. از نظر ظاهری، ساقه ای باریک و بلند دارد، که به صورت منشعب و کرکدار دیده می شود. برگها در این علف چنگی شکل با قطعه انتهایی بسیار بزرگ و دارای دمبرگ است، البته برگهای بذری با شکل قلب و بدون مو شناخته می شوند. رنگ گلها زرد روشن و گاه سفید گزارش شده است، که اغلب واجد رگبرگهای تیره می باشند. میوه خورجین شکل با برجستگی های غوز مانند و بند بند قابل تشخیص است.

خلر وحشی Lathyrus spp.

تیره نخود Leguminoseae

انواع خلر وحشی در مزارع گندم نواحی مرکزی و غربی کشور شیوع دارد. این گیاهان یکساله، دارای رویش زمستانه، بالارونده یا خوابیده روی زمین هستند. ساقه نازک و ضعیف، با زاویه و پره دار است. برگها به صورت پیچک منشعب در امده اند. گلها به رنگ زرد یا بنفش یاسی تا آبی و به شکل نیام پهن و دراز (کمی خمیده) یا به صورت استوانه ای دیده می شوند.

سرشکافته Cephalaria syriaca L.

تیره طوسک Dipsaceae

این علف هرز یکساله، بیشتر در مناطق مرکزی و غربی کشور حایز اهمیت است. این گیاه دارای رویش زمستانه، ساقه افراشته و در قسمت بالایی منشعب و از کرکهای ریز پوشیده شده است. برگها به اشکال مستطیلی، سرنیزه ای، ساده یا دارای برگچه است، که پرزهای ریز روی آن دیده می شود. برگهای بذری به صورت تخم مرغی و باریک قابل تمایز است.

کنگر وحشی Cirscium arvense CL.

تیره کاسنی Compositae

این علف هرز پایا که دارای رویش پاییزه است، در اکثر مناطق به صورت لکه ای در مزارع گندم دیده می شود

کنگر وحشی، معمولاً به صورت مجتمع می روید و از ارتفاع 100-80 سانتیمتر برخوردار است. ریشه های این علف گسترده و نسبتاً عمیق است. برگها بدون دمبرگ، دانه دار اره ای با پشت برگ سفید و کرکدار هستند.

تلخ بیان Sophora alopecuroides L.

تیره نخود Leguminoseae

این علف پایا به طور پراکنده در مزارع گندم دیم استانهای غربی و خراسان می روید. دارای رویش بهاره است و از کرک یا تارهای ابریشمی روی هم خوابیده پوشیده شده است.

برگها به صورت شاخه ای دارای 12-7 جفت برگچه بیضی شکل است. گلها سفید مایل به کرم و گل آذین از نوع خوشه ضخیم استوانه ای است. میوه از نوع نیام کرکدار ومحتوی 7-3 دانه است.

پیوندهای مرتبط

سولفوسولفورون آریا